- 7 czerwca 2019
Rynek energii elektrycznej w Polsce składa się na: energię odnawialną i nieodnawialną. Energetyka jest gałęzią przemysłu zajmującą się produkcją i dystrybucją energii elektrycznej i cieplnej. Dzieli się ją na dwa rodzaje: konwencjonalną (nieodnawialną) i niekonwencjonalną (odnawialną).
Produkcja energii elektrycznej na świecie idzie w kierunku odnawialnych źródeł energii. Wszystkie kraje na świecie dążą do ograniczenia produkcji energii z nieodnawialnych źródeł i rozwijają produkcję niekonwencjonalną. Jednak w Polsce i w niektórych krajach Europy Środkowozachodniej rynek energii elektrycznej podchodzącej z odnawialnych źródeł energii (OZE) rozwija się wolniej niż w rozwiniętych krajach Europy Zachodniej, USA czy Chinach. Mimo wszystko, większość krajów wciąż produkuje energię z nieodnawialnych źródeł. Wszystko chociażby ze względu na posiadanie dużych ilości zasobów np. węgla kamiennego czy ropy na terenie kraju.
Spis treści:
Rynek energii elektrycznej – energetyka konwencjonalna w Polsce i na świecie
Na świecie wciąż najwięcej energii produkuje się z niekonwencjonalnych, czyli nieodnawialnych, źródeł. Największe zasoby energetyczne w postaci węgla, ropy naftowej i gazu posiadają państwa, takie jak: USA, Rosja, Chiny i kraje Bliskiego Wschodu. Zaś największymi producentami konwencjonalnych zasobów energetycznych są Chiny, USA, Indie, Australia.
Zapotrzebowanie energetyczne dla Polski jest głównie pokrywane przez węgiel kamienny i brunatny. Najwięcej wydobywa się węgla kamiennego, a jego 70% jest wykorzystywane do produkcji energii elektrycznej. Eksportuje się jego niewielką ilość.
Do produkcji energii w Polsce używa się także ropy naftowej i gazu ziemnego. Surowce te sprowadza się z zagranicy, przede wszystkim z Rosji. Krajowe wydobycie gazu ziemnego stanowi tylko 30% zapotrzebowania.
Energetyka niekonwencjonalna w Polsce i na świecie
W Polsce i Europie Środkowowschodniej podstawowa produkcja energii wciąż jest oparta na węglu brunatnym i kamiennym. Jednak z roku na rok rośnie udział biopaliw pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, które należą do odnawialnych źródeł energii. Zaliczamy do nich m.in. biopaliwa stałe (np. drewno), uprawy roślin energetycznych (np. wierzba wiciowa), odpady z produkcji rolnej i nawóz naturalny z produkcji zwierzęcej. Energie można również wyprodukować z wiatru, Słońca czy wody.
Przeczytaj również: Dane dotyczące wykorzystania OZE w Polsce
Kraje o największym potencjale energetycznym pochodzącym z OZE to Chiny, USA, Niemcy, Brazylia, Japonia, Kanada, Rosja, Hiszpania i Włochy. Jednak od kilku lat w Polsce również ten rynek zaczyna prężenie się rozwijać m.in. dzięki dofinansowaniom z Unii Europejskiej.
Produkcja energii elektrycznej w Polsce – prognozy
Rozwój energetyki pochodzącej z odnawialnych źródeł energii jest w dużym stopniu uzależniony od możliwości wykorzystania potencjału energetycznego oraz od wewnętrznej polityki danego kraju opierającej się na wspieraniu rozwoju OZE. Kraje wysoko rozwinięte oraz położone na odpowiednich terenach, sprzyjających rozwojowi produkcji odnawialnej energii, inwestują w ten rozwój. Tym samym ograniczają zużywanie nieodnawialnych zasobów. Z raportu ONZ wynika, że 27,7% zainstalowanej mocy na świecie pochodzi z odnawialnych źródeł. Zaspokaja to w 22,8% globalne zapotrzebowanie na energię.
Raport Międzynarodowej Agencji Energii Odnawialnej opublikowany 31 marca 2018 r. podaje, że światowa zdolność do produkcji energii z OZE wzrasta. W 2017 r. wynosiła 2179 GW. Według tego raportu pierwsze miejsce w produkcji energii elektrycznej z odnawialnych źródeł zajmuje energetyka słoneczna. Na montaż paneli fotowoltaicznych decyduje się coraz więcej osób. Na drugim miejscu znajduje się energetyka wiatrowa, a potem energia wody i biomasy. Najniższy wzrost odnotowano w przypadku produkcji energii elektrycznej z energii geotermalnej.
Przeczytaj również: Fotowoltaika sposobem na oszczędności w Twojej firmie
Kraje należące do Unii Europejskiej, w tym Polska, mają narzucone indywidualne cele, które muszą zrealizować, aby zwiększyć procentowy udziału energii z odnawialnych źródeł. Ogólnounijny cel na 2020 r. to osiągnięcie 20% dla wszystkich krajów Unii, zaś na 2030 r. – 32%. Polska do 2020 r. musi osiągnąć minimum poziom 15% i deklaruje, że do 2030 r. osiągnie 21%.
W 2016 r. udział OZE w konsumpcji energii elektrycznej, cieplnej i transporcie w Polsce wynosił 11,3% i był niższy o 0,4% niż wskaźnik z 2015 r. W 2017 r. udział energii był mniejszy od poprzednich lat i wyniósł 10,9%.
Cel narzucony przez Unię Europejską zrealizowało już 11 krajów: Bułgaria, Czechy, Dania, Estonia, Chorwacja, Włochy, Litwa, Węgry Rumunia, Finlandia oraz Szwecja. Łotwie i Austrii brakuje jedynie 1%, aby zrealizować indywidualnie narzucone cele.
Według danych Eurostatu największy udział zielonej energii w krajowym zużyciu względem całej Unii wykazały kraje, takie jak:
- Szwecja – 54,5%,
- Finlandia – 41%,
- Łotwa – 39%,
- Dania – 35,8%,
- Austria – 32,6%.
Najmniejszy udział energii odnawialnej odnotowano w krajach:
- Luksemburg – 6,4%,
- Holandia – 6,6%,
- Malta – 7,2%.
Unia Europejska aktualnie stworzyła wiele mechanizmów i programów wsparcia dla produkcji energii z odnawialnych źródeł, które mają pomóc w rozwoju tego sektora. Przeczytaj więcej o dofinansowaniu do fotowoltaiki, które cieszy się bardzo dużą popularnością w Polsce. Szacuje się, że ich udział OZE w 2019 r. we wszystkich krajach Unii będzie większy niż w poprzednich latach. Przy najlepszym scenariuszu rozwoju mógłby on zaspokajać 90% światowego zapotrzebowania.